S.W.O.T. about TURKEY

Turkish Republic is a very important country in terms of historical infrastructure or past. Especially geographic situation. Turkey has shown own qualifications in political area. So, What is the situation of Turkey ? , What will be Turkey's position in the future ?. For repplying these questions we must do S.W.O.T. Analysis.

  S.W.O.T. ANALYSIS

  S.W.O.T. Analysis is consist of strenghts, weaknesses, oppurtunities, threats.

   in 1960-70s, S.W.O.T. Analyisis has done by Albert Hunphrey in Stanford University. S.W.O.T. Analysis is very important assessment for organizations, companies, states.

Avantages of S.W.O.T. Analysis

-Certain format.

-To summarize datas.

-Flexible(changes for person, individual.

-Useful and easy meaning.

Desavantages of S.W.O.T. Analysis

-Subjective.(not objective-risks for true information)

-Rapidly choosing and essentiality for wrong decisions.

STRENGTH SIDE OF TURKEY

-Geographic position(neighboor with Middle-East, bridge between Europe and Asia)

-Eco-geographic position(having bosphorusses)

-Political position (the best allied in Middle-East)

-Historical Power(Ottoman Empire)

-Wealthy boron mines

-Fruitful territories and useful agricultural facility.

-Turism sources and places.(Coast and seaside of Turkey)

-More and More increasing investment areas.

-High level young democraphic structure.

-Energy Coridor from Asia to Europe.

WEAKNESSES

-Geographic position(Conflicts centre around of Turkey, There are some significant and dangerous fault line in Turkey territories.)

-Weakness underground energy sources(petroleum, netural gas)

-Low level of Technology compared to others big countries.

-Military power in terms of Nuclear Weapons and War Technology.

-Unfruitful agricultural areas East of Turkey.

-Value of currency.

-Political conflicts.

-Low level of research and development.

OPPURTINITIES

-Economy can increase with energy coridor.

-With Baku-Tbilisi-Kars railway.

-Turkey's border may spread with Syrian Strategy.

-Turkey may earn money for bridges Europe-Asia bridge.

-Research and development will increase as long as technologic development, Quality of life will improve as long as research and development's level increase.

-Using Boron Resources as Energy fuel or Electiricity's use.

-Increasing firms that works abroad for Turkey.

THREATS

-In borders, ethnichs conflicts spring to Turkey.

-labor will reduce therefore avarage of age raising.

-relations with risks that remaining NATO, UN and other gatherings.

-Uncertainty in political relations and strategies may affect Turism sector.

-Increasing earthquake risk.

-Turkish Lira values may reduce.

Finally, we look into the Turkish position in this situation we can oversee a lot of affective things for Turkey's future.

BİBLİOGRAPHY

1- Sağlık alanında GZFT Analizi- Cevat Songur

2-www.eodev.com.tr

3-www.icerikfabrikası.com.tr

Seyit Murat Erdogan

EVALUATION OF UN PALMER REPORT IN THE LIGHT OF INTERNATIONAL LAW RULES AND PRINCIPLES

INTRODUCTION – BODY AND CONCLUSION

This assessment prepared for Internatıonal Law II lecture. Firstly, I give information aboutThe Filotilla and Blockade of Israel on the Filotilla.

            Free Gaza Movement is an organisation which helps to Gaza for humanitarian aid. Gaza is a city which is exploited by Israıl in Palestine. This organısatıon has sent filotillas to Gaza for helping victim people and has sent five filotillas but sixth, Israel had attack ships of Free Gaza Movement. Because of that, Free Gaza Movement has assigned an agreement to IHH for helping to victim people together and the Filotilla had been consisted of several ships. These ships names are; Mavi Marmara, Challenger I-II, Rachel Corrie, Gazze I, Defne Y, Sfendoni ext. Legally, targets of the filotella are that to atract notice of ınternatıonal public opınıon for affects of situation in Gaza, to transmitaids to Gaza, to run blockade of Israel on Gaza. The Filotella carried humanıtarian aids. The ships agreed together ‘’Points of Association’’. These 9 points are about resistence without violance if becomes interventıon to the filotella by Israel. The ships decided to meet in South of Cyprus, approximately 40 miles. İn May, 30, Six ships met in South of Cyprus othe rthan Rachel Corrie and acted to Gaza. Israel İntelligence look for and stalks ships.

            The filotello had maintained floating durıng more than 70 miles far to Israel territories. Israel warned to filotello for stop floating. But the ships said :’’we came for humanıtarıan aids’’. The dispute remaıned up to2:00 am. Israel had attacked commınıcatıon ways of the fıoltello.

            In 31 may, Israels Zodıak boats attacks to the filotello with helıcopters of Israel in 4:30 am. Israel soldıers synchronously throwed gas, stun bombs and imbarked to Mavi Marmara Challanger I and Elefheri Mesogios. İn Mavi Marmara, passengers defence down life agaınst soldıers. Because Israel’s soldıers attacked to ship wıth real guns. Totally, 9 people died and more than 30 people injured in Mavi Marmara. Israel did torture and used bad power. Then, İsrael brought passengers to Israel to incercarate. The passangers had been witholded, agonised and queried by soldıers.Israel appropriated passangers’ properties. By the way there a lot of injured other ships like Challanger I and Gazze I.

            At the end, Israel had sent passengers to their countries. But these events has never forgetten any time. Because a lot of people died and injured. On the other side, a lot of violating by Israel in terms of ınternatıonal law.

Firstly, in terms of İnternatıonal Straıts Conventıons, every ship has right of navigations on the open sea or seagoıng. Thestates can intervene the ships when ships come that escontiguos zone and less then 24 miles to territorıes. But if the states anda ships in 24 miles, can follow to the open sea.  So, Israel can not interfere to Filotella in the open sea. Because when Israel ıntervene to ships, filotella was far to Israel territorıes more than 70 miles.  But what did Israel do ?This state attacked to shıps whıch is in the open sea and stopped the filotello. And the other topıc related with the open seas rules, Any state can not stop and withold any ship which is goıng on seagoing. Israel had witholded the ships and removed to Ashdod Harbor which is situated in Israel territorıes.

            To stop ships in the open sea is outlaws. To withold the ships is outlaws. There is no rıghts for legally ıntervene to shıps the open seas. For Israel’s interventıon and attack to shıps and die to people, ınterms of International Covenant on Civil and Political Rights, sixth poınt, ‘’Every people has the right to live. This right is protected by laws. Anybody can not arbitrarily incapacitate the right to live. This right is valid foreverybody.’’ Forthisarticle, Israel can not attacktopeoplewho is goıng on theshıps. Because everybody has the right to live. But soldıers attacked to shıps, killed 9 people and injured more than 30 people on Mavi Marmara. Two of passengers was dead close-rang eshoot. One of died people is a journalist, the other is a youngman and the others victims. There is no threat to soldıers and there ıs no real gun in theships but Israel pretended these topıcs and said ‘’Only Israel’s laws in Israel.’’

            In Unıted Natıon Charter –especıally 2(4) artıcle- there is two poınts belongs to usıng force. The permissive and restrictive. Most of countrıes has confırmed restrictive view because that States can use of force only two sıtuatııon. Self- defence and enforcement actıons. But only two states has not comfirmed restrıctıve forcement. Israel and USA. But restrıctıve force is valid. Actually, Israel ıntervene to the fılotello based on this permissive forcement. But ıt’s ınvalıd. There is no real gun in the ships and passengers didn’t attackt soldiers firstly. But Israel attackedt passengers and kılled them by usıng real gun and real shoot. Soldıers and passengers wasn’t equal for forcement. But ınterms of UN Charter, Israel can not attack to people who hasn’t got any real gun, by usıng real gun. But Israel attacked and killed 9 people and injured more than 30 people. But, as well as,  ın terms of International Covenant on Civil and Political Rights and UN Charters, This attack is prohibition. In addıtıon, for living rıghts, any state can not crucify to victim people by usıng weapons or guns. But Israel did. This attack is ınvalıd and prohibition. In Palmer Report, It’s enough that Israel can use nonfatal weapons to people. It’s wrong for me. Because passengers dıdn’t fırstly attack, didn’t kill. But soldıers killed them.

            Israel attacked to ships based on permissive view. Because for permissive view, the biggest defence is attack. But ın UN Charter , ıt is ınvalıd and prohıbıtıon.

            If we mentıon acts of passengers agaınst to soldıers; when soldıers attacked, passengers attacked to soldıers, too. Because soldıers assaulted to kill. People attacked to live. This duratıon called self-defence. Passengers has attacked to soldıers after that soldıers assault to people by usıng real gun. This sıtuatıon is normal because of self-defence of people.

            Israel witholded passengers and brought to Ashdod Harbor. Soldıers beated, crufıcıed passengers used bad force on them. But ınterms of ınterms of International Covenant on Civiland Political Rights 9. Artıcle, ‘’Any state can not arbitrary intern and hold any body’’. So, Israel, in doıng so, Israel flouted the ban or porhibitıon. But Israel interned the passengers and took to Israel and threw prisons.Interms of Prıncıples related with Protecting Interned People 1. artıcle"Any form of detention or imprisonment for the sake of mankind and humanity treated in a manner that respects.’’ And the same prıncıple 3. Artıcle ‘’Anybody who ınterned or hold can not be subjected to torture or curuel and unusual punıshment.’’ The other humanıtarıan artıcle about torture called Torture, International Covenant on Civil and Political Rights said’’Anyone exceptıonal case, case of war or thread of war state of emergency are not reason forusıng torture or cruficy.’’ 

           

           

           

           

Seyit Murat Erdoğan

KİTAP TAHLİLİ - MEDENİYET AKLI - SAVAŞ BARKÇİN

MEDENİYET AKLI

‘’İnsan medeniyetin hem temeli, hemde ürünüdür.’’

Savaş Ş. Barkçin

  

   Savaş Şafak Barkçin imzasıyla 2017 yılında Mostar Yayınları’ndan çıkan kitap okuyucunun asıl olarak ‘’ Hüviyetim nedir ? nereden geliyorum ? içimdeki karmaşanın ve huzursuluğun nedeni nedir ?’’ sorularını okuyucuyla birlikte cevaplamayı sağlıyor.

   Kitabın genel dil kullanımı özelliklerine baktığımızda, her kesim tarafından okunabilmesi, anlaşılabilmesi, idrak edilebilmesi için gayet yalın, sade ve akıcı kullanılmıştır. Okuyucuyu kavramlar üzerinden bir serüvene çıkaran Barkçin okuyucunun kitapta kendini bulmasını, kendine sorular sorarak özüne dönmesini beklemektedir.

  Kitaba içerik olarak baktığımızda ise üç kavram üzerinde durulduğunu ve bu kavramlar vasıtasıyla insanın özüne dönüş macerasının başladığını belirtmek isterim. İnsan, mekan ve zaman. Yazarın buk kavramlar üzerinde kitabı şekillendirmesi gerekçesiyle ben de bu kavramlar üzerinden gitmeyi evla görüyorum.

   ‘’İnsan’’ı ele aldığımızda, yazar hüviyet kavramıyla konuya giriş yaparak ‘’Ben kimim ? biz kimiz ? hüviyetimiz nedir ?’’ sorularına cevap vermektedir. Aynı zamanda örnekler vererek şuan bulunduğumuz ‘’hüviyet karmaşası’’nda önümüzdeki sis perdesini aralamak için önemli olduğunu düşünüyorum. ‘’Mekan’’ ı ele alacak olursak yazar bu bölüm için sürekli olarak coğrafya bilincini haritalandırarak ve örneklendirerek anlatmıştır. Bu bölümü okurken emin olun çok şaşıracaksınız. Özellikle coğrafyalar konusunda mutlaka ‘’aaa bu böylemiymiş ? ‘’ diyeceğiniz anlar olacaktır. Şu ana kadar anlattığımız insan ve mekan arasında bir bağlantı kurmak gerekirse ; insan kendisine yabancılaşırsa mekana yabncılaşır. Yabancılaşan insan neyi nereye koyacağını bilemez. İnsan ve mekan bilinci demek, herşeyin yerini, sırasını tayin etmek demektir.

    ‘’Zaman’’ ı ele alacak olursak, yazar insanlığın değiştikçe zaman algısınında ona göre değiştiğini vurgulamaktadır. Özellikle zaman algısını tarih üzerinden değerlendiren Barkçin, tarihin bizim hayat yazımız yani CV miz olduğunu söylemektedir. Bu minvalde zaman medeniyetlerin değişmesiyle değişmiştir. Zamanın maddi bir karşılığı yoktur ve zaman bir değerdir.

   Son olarak birtakım çıkarımlarda bulunacak olursak, üç kavram üzerinden kişiliğine yabancılaşan mekana yabancılaşır. Mekana yabancılaşan tarihini unutur. İnsan medeniyettir, medeniyet ise kültür. Kültür mekanı etkiler, mekan ise zamanla bölünmez bir bütündür ve toplumlar üzerinde etki kurar. Toplumun özü ise insandır. Eğer bu kavramları ortak bir kelime ile bağlayacak olsaydık bunun ‘’inanç’’ olacağını düşünerek burada yazımı sonlandırmak istiyorum. İnanç varsa iman vardır, iman varsa imkan vardır. Ne diyordu Savaş Ş. Barkçin :

‘’Eğer hedef bir medeniyet ise her bilgi bir imkan demektir.’’

Seyit Murat Erdoğan

TURK TELEKOM COMPANY'S MISSION, VISION AND VALUES

Companies, institutions and factories must have a lot of qualifications for surviving their life in business world. To determine these features, companies must have mission, vision anda values. So What is the importance for existence of vision, mission and values for companies ?

   I have briefly replied these questions; to determine fundamental objectives of company, orienting workers, competition superiority against other rivals, common values and belief unity, occuring common culture, so on and so forth. These mechanism created by way of vision, mission and values. Briefly, these components are very important with regards to creating mechanism control and surviving the company.

   Mission

   Mission is presence reason of company and beginning point of making a strategy. Mission has identified business philosopy, producting what and how, differences from other producters. Mission has replied these questions;

- What is the existence reason of company ?

- What are the differences from other rivals ?

- How must be ties ?

Features of Mission

-Brief, gist and meaningful idea.

-To identify reason of services.

-To determine field of productions and services.

-To describe producted goods.

   Vision

   First of all, beginning point of objectives and plans. Vision has replied where company wants to be in the future. Company has been unique position with vision.

Features of vision

- Being idealist and distinctive.

- Having unıque position.

- imagined future of the company.

  Values

  Values is comprised of principles which guiding way for future works and company's believes such as innovation, loyalty, respect, integrity, diversity, so on.

MISSION, VISION AND VALUES OF TURK TELEKOM COMPANY

Mission

Turk Telekom employers identify mission for this means;

Our mission is offering services with high quality, fastly thecnologies to customers everytime and everywhere as enabling communication solutions that customer oriented.

    Vision

   Turk Telekom employers identify vision for this means;

    As Turkey's indisputable comminications and technology leader, we empower our customers to enrich their lives and businesses through excellence in everything we do. To be truest adress that transporting to future our customers.

  Values

-Trust

-People Focus

-Customes focus

-Agility

-İnnovation

REFERENCES

1- www.turktelekom.com.tr

2-www.telefondunyasi.yetkin-forum.com › Operatörler › Türk Telekom

3- Örgütlerde Misyon ve Vizyon Kavramlarının Önemi- Şükrü MUTLU

Seyit Murat Erdoğan

KİTAP TAHLİLİ - SİYASETNAME - NİZAMÜ'L MÜLK

 ‘’ Güzel zamanlar adil hükümdarların hüküm sürdüğü zamanlardır.’’

Nizamü’l Mülk

Nizamü’l Mülk

Nizamü’l Mülk zamanının en önemli yol göstericilerinden, en önemli vezirlerindendir. Kendisi zamanında Selçuklu Devleti’ne hizmet etmiş olsa da şuanda bile hala okunması onun ne kadar ileri ve çok özellikli bir rehber olduğunun kanıtıdır. Şuanın yöneticileri değil geleceğin de yöneticilerine rehberlik eden Nizamü’l Mülk 10 Nisan 1018(21 Zilkade 408)’de Horasan’ın Tus şehrine bağlı Nukan kasabasında dünyaya gelmiştir. Ailesinin maddi şartlarının çok iyi olmasından ötürü harikulade bir eğitimden geçen Nizamü’l Mülk ilmen ve fıkhen kendini çok geliştirmiştir. Nizamü’l Mülk Gazne Devleti zamanında idari görevlere başlamış, Alparslan, Tuğrul Bey, Melikşah  gibi önemli devlet adamları ile bizzat karar alıcı rol oynamış ve döneminde büyük bir yükselme gerçekleştirmiştir.

   Vezirliği Alparslan ile başlamış sonrasında ise oğlu Melikşah’a vezirlik yapmıştır. Elinde bulunan siyasi yeteneği de Melikşah döneminde yani yaklaşık olarak yirmi yıl kadar iyi bir şekilde göstermiştir. Bunun nedeni ise Melikşah’ın gençbir yaşta(18) tahta çıkmasıdır. Melikşah’ın özel hayatından dolayı düşkünlüğü ve Nizamü’l Mülk’ün oğullarıyla birlikte götürdüğü siyaset ve ayrıca Nizamü’l Mülk ve oğullarının İran’lı olması Büyük Selçuklu Devleti’nin yönetim organlarında bulunan kişilerce ve diğer tebaa tarafından düşmanlık beslenmesine neden olmuştur. Bunda etkili olan önemli kişiler ise Hasan Sabbah, Terken Hatun ve adamları, Tacü’l Mülk idi. Sonrasında tecrübe kazanan Melikşah siyaset ortamında daha aktif ve olgun davranmış ve dengelemiştir ve devletin gidişatı hakkında Nüzamü’l Mülk’ten bir rapor hazırlamasını istemiş ve Nizamü’l Mülk’te Siyasetname’yi yazmış ve padişaha teslim etmiştir. 14 Ekim 1092 (10 Ramazan 485) yılında yolculuk sırasında en büyük düşmanlarından Hasan Sabbah’ın bir fedaisi tarafından suikaste uğramış ve vefat etmiştir.

Allah ondan razı olsun.

  SİYASETNAME

   Nizamü’l Mülk yazdığı ve Büyük Selçuklu hükümdarı Melikşah tarafından yazılması istenen rapor niteliği taşıyan eser başta otuz dokuz risale olarak yazılmış ve Melikşah’a takdim edilmiştir. Takdim yılı ise 1091(484) yılıdır.

  Eser takdiminden sonra hem sultan tarafından hem de okuyan tebaa tarafından büyük ilgiyle karşılanmış, övgüyle bahsedilmiş, sevgiyle yad’edilmiştir. Otuz dokuz risale olarak hazırlanan eser şuan herhangi bir baskısını aldığınızda karşınıza elli bir risale daha doğrusu bölüm olarak çıkacaktır.

  Siyasetname daha çok zamanını ve az da olsa genele hitab eden birçok konu ve özne etrafında yazılmış ve tertip edilmiştir. Bu konuları ise en özetiyle söylemeye çalışırsak; idare etmek, düzene koymak, tedbir almak çeşitli tavsiyeler ile hakimiyeti güçlendirmek, hakimiyeti perçinlemek ve -en dikkat çekeni belkide- yol gösteren bir rehber olmak.

  Kitabını bir padişahın isteği üzerine yazdığı için kitap her risale içinde padişaha nasihat ve öğütler, yürüyeceği yolda kaldırım taşları içermektedir. Bu nasihatler üzerinden tecrübeleri göz önünde bulundurduğumuzda bu kaldırım taşlarından biri dahi eksik olunca nasıl takılıp düşüldüğüne şahit olabiliriz.

   BASKI TAHLİLİ

  Eser toplam elli bir(51) risaleden oluşmakta ve bu risalelerin parça parça işlenmesindeki en büyük neden farklı nasihatler içermesinden kaynaklanmaktadır. Eser Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından baskı halinde bulunabilmekte ve bu yayın evinin bu on ikinci(12.) baskısında toplam üç yüz altmış beş(365) sayfa halindedir.

  Kitap uzun bir sunuş yazısı sonrası Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla başlamaktadır. Giriş faslında kitabın neden yazıldığından bahsedilmekte ve nasıl tertip edildiği hakkında bilgi vermektedir.  Giriş faslından sonra teker teker fasılların fihristleri ve içeriklerine kısa bir iki cümle ile yer verilmiş sonrasında birinci fasıldan elli birinci fasıla kadar incelenmiştir. Kitabın elli birinci faslından sonra kitap hakkında bir bölüm daha sunulmuş sonrasında ise sözlük kısmıyla bitirilmiştir.

  KİTAP TAHLİLİ

  Bütün bölümlerin daha doğrusu fasılların içerikleri rapor içerisinde verilemeyeceğinden dolayı önemli bulunan fasıllar ele alınacaktır.

  Birinci fasılda hükümdarlığın Allah tarafından verilen bir lütuf olduğunu ve bu durumun her çağda gerçekleştiğinden bahsetmektedir.  İkinci fasılda memleketin bekası için tebaanın padişahın duacısı olması ve iyi güzel bir şekilde halka hükmedenin ahiret hayatında ulaşacağı güzelliklerden bahsetmiştir. Hadistir ki : ’’ Bu cihanda halka idarecilik yapanlar, mahşer günü huzura elleri bağlı getirilirler. Şayet adil imiş ise, adalet onun ellerini çözüverir ve cennete ulaştırır; yok eğer zalim imiş ise zulmü ellerini bağlar ve elleri boynundan zincire vurulmuş şekilde onu cehenneme götürür.’’

   Üçüncü fasılda ise padişahın adalet için zamanının çoğunu halka ayırması gerektiği belirtilmektedir. Bunu padişahın haftada iki gün oturmak ve dinlemek sonrasında adil bir şekilde pay etmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Aynı fasıl içinde diğer ele alınan konu ise vergi tahsildarları görevleri üzerinden bütün memurların Allah’ın kullarına gayet kibar davranmaları eğer bir şey alınacaksa bu ne olursa olsun gayet nazik ve ahlaki koşulları göz önünde bulundurmaları söylenmektedir.

   Dördüncü fasıl fasıllar içinde en önemlilerinden birisidir. Vezirlerin denetlenmesi gerektiğinden bahseder ve bunun hem padişahın esenliği hem de memleketin huzurlu kalkınmış bir memleket olması durumunu ele alır. Bir vezir sıkıca denetlenmelidir. Eğer bir vezir iyi olursa tebaa huzur bulur kargaşa ortamı olmaz fakat bir vezir kötü olursa toplum içerisinde sürekli kargaşa ve kaosların olması muhtemeldir. Bu fasıl aslında vezirler için değil tüm memurlar için geçerlidir.

   Beşinci fasılda ikta sahiplerinden bahsedilmiş ve ikta sahiplerinin mal ve tahsilatlarıyla ilgili nasıl davranması gerektiği ele alınmıştır. Bu fasılda padişahın bazı karakeristik özelliğinden bahsetmiştir. Bu özellik ise fakir fukaraya ve kimsesi olmayana gözetimi esas alan merhamet ve adalettir. Altıncı fasılda yine önemli bir fasıldır ki ; vazife verilen insanlara verilen maaşın azlığı veya çokluğu durumunda neler olacağını düşünerek verilmesi gerektiğini söylemektedir. Yani görevlinin harama meyletmemesi için ihtiyacı olan bir miktarda maaşa bağlanması uygundur. Bu fasıl içinde Türklerden emin insanlar olarak bahsedilmiştir.

   Yedinci fasılda keza diğerleri kadar önemli ve bahsedilen noktalar ise görevlinin nasıl görevlendirildiği ve bu göreve uygun liyakatte olup olmadığıdır. Çünkü padişah hakim olduğu alanlardan sorumlu tutulmuş ve sorumluluğu altında kendi mesuliyeti bulunan bir yeri görevliye teslim etmektedir. Bu görevlide aranacak en büyük özellik liyakattıir. Bu fasılda da yine Türklerden liyakat sahibi insanlar olduğu zikredilmektedir.

     Sekizinci fasılda din ve şeriat işlerinde denetimle ilgilidir ki din bir devletin olmazsa olmazı ve onu yönlendiren en önemli unsurdur. Bundan dolayı bu unsurun çok sağlam olması gerekmektedir. Ehil ve alim kişilere verilmelidir. Aynı zamanda aynı fasılda reyaanın padişaha işlerin hızlı halledilebilmesi ve tebaanın kendini değerli hissetmesi için direk birince elden ulaşması lazım olduğundan bahseder.

   Onuncu fasılda önemlidir ki bir devletin müdafaasında ki en önemli unsur olan ordudan bahsetmektedir. Padişah kendi ve devletinin şanı için ordusunu sürekli kontrol etmelidir. Aynı zamanda padişah fermanının herşeye çıkarılmaması gerektiğinden bahseden fasıl, şan ve şöhretin zedeleneceği üzerinde durmuştur.

  On üçüncü fasılda padişahın devletinde bir nevi istihbarat görevinde bulunan casuslar ve adamlarının bulunması gerektiği ile ilgilidir.

  On beşinci fasılda emir verilme veya herhangi bir söz söyleme durumunda söyleyen küşünün sarhoşluğu ve ayıklık durumunun önemli olması verilmiştir.

  On yedinci fasıl padişah nedimlerinden bahsetmiş, nedimin görevlerinden ve özelliklerinden ayrıntılı bahsetmiştir.

  On sekizinci fasılda devlet işlerinde karar verme safhasında istişarenin önemi ortaya konmuştur. Yirmi birinci fasıl elçilerin gelişi karşılanışı ve ağırlanışı ile ilgilidir. Gelen elçi gönderen padişahı temsil ettiği içinona hürmette kusur etmemelidir. Elçiye edilen kusur ona zayıf yönü göstermektir ki bu da beka için iyi bir durum değildir.

  Yirmi Dördüncü fasılda ordunun yapısından bahsetmektedir. Bir ordu saf bir ırktan değil farklı ırkların bir araya gelmesiyle oluşmuş olmalıdır. Nedeni ise rekabet olması, yani tembellik ve rahatlığın olmamasıdır.

  Otuz Yedinci fasılda hizmetkara daha doğrusu bir işi layığıyla yapan kişiye ödül vermek gerektiğinden bahsedilmektedir.

  Kırk ikinci fasılda ise bir kişiye birden fazla işin teslim edilmemesi gerektiğine ve işlerin ayrı ayrı kişilere dağıtılması gerektiğine vurgu yapılmıştır. Nedeni ise bir işe odaklanan kişinin diğer bir işe daha az kafa yormasıdır. Bu fasıl uzun tutulmuş ve bol örneklerle açıklanmıştır.

  Kırk dokuzuncu fasılda bir padişahın sahip olması gereken hazine düzenlerinden bahsetmiştir. Ellinci fasılda padişah tarafından görevlendirilmiş kişilerin halkın arzuhallerini dinlemesi ve katiplerin bunu kayda geçmesi gerektiği belirtilmiştir. Elli birinci fasılda ise bağlı olan vilayetlerin ekonomik alandaki harcamalarının yani maliyesinin denetlenmesi gerektiğini sunulmuştur.

  Kitap bölümünde ise yine kitap ve yazar hakkında çeşitli bilgier verilmiştir.

    YORUM

  Yorum olarak şunları eklemek gerekir ki Nizamü’l Mülk gerçekten çok doğru bir rehberdir. Kitabını ve fasıllarını yani risalelerini okuduğunuzda bunu daha da iyi anlayacaksınız. Eser gayet anlaşılır bir dille yalın ve sade bir şekilde yazılmıştır. Okumayı kolaylaştırıcak ve sıktırmayacak şekilde bölümlere ayrılmasıda çok olumlu bir yön. Çeşitli nasihatlerin bulunduğu bir eser –üstelik siyasete yön vermiş bir insan tarafından yazılmış- bizler için büyük bir nimet. Kitap içerisinde okurken hikayeler içerisinde kaybolacağınız anlar olacak fakat belki Üstad’ın yaşadığı zamandan olsa gere fakat ise takdim edilen padişah düşünüldüğü için kısıtlı bir coğrafyada ve zamanda verilmesi okuyucuyu sıkılmaya itebilir. Hikayeler içerisinde sürekli olarak aynı hanedanlıklar ve çevreleri üzerinden gidilmiş ve bunlarla ilgili sayısız örnek verilmiştir. Aynı zamanda, ne kadar okumamız gereken bir kitap olsa da şuan bulunduğumuz teknoloji ve bilim çağında –ki her saniye dünya siyaseti farklı yönlere kayarken- bu kitabın bizde ne denli etkili olacağı tartışma konusu olabilir.Bu yönleri bir tarafa bırakırsak kitap gayet yol gösterici ve okunması gereken bir kitaptır.

Seyit Murat Erdoğan

KİTAP TAHLİLİ - ŞAĞAB HATUN - ZAKERİYA KİTAPÇI

ŞAĞAB HATUN

   Şağab Hatun özetine başlamadan önce şu konuda bir kaç söz söylemeliyim ki Türk tarihinde geçmişten günümüze hep kağanlar,padişahlar ön planda olmuş valideler ve sultanlar arka planda kalmıştır ki belki de tek bilinen hanım sultan Kösem Sultandır. Bu bilince binaen ben de Şağab Hatun kitabını özet çıkarmayı kendime borç bilirim.

   Kitabın birinci bölümünde Şağab Hatun'un Türklüğüne kanıtlar getirerek başlamış yazar Zekeriya Kitapçı. Onun nasıl muhteşem bir Türk anası olduğundan bahsetmiş. Sonraki süreçte ailesiyle başlamış,Dayı Garibten Teyze Hatundan bahsetmiştir.

   Kitabın ikinci bölümünde ise Seyyide Şağabın yanındaki dava hanımları anlatılmış,El Kahramane kavramı üzerinde durulmuştur. El Kahramane Fatıma Hanım Teyze Hatun Zeydan Hanım, sonraki süreçte darbe girişiminmde bulunacak olan Ümmü Musa anlatılmıştır.En yakın yol arkadaşı olacak olan Semmel Hanımdanda bahis geçmiştir-ÜmmüMusa olayının soruşturulması görevi Semmel Hanımdaydı. Sonraki süreçte zaten Ümmü Musa azledilmişti ve Semmel Hanım Divan-ı Mezalimdeydi(halk mahkemesi)- Kitabın ikinci bölümü Zeydan Hanım ile bitmiştir.

   Şağab Hatun kitabının üçüncü bölümü ise Seyyide Şağabın hayır-haseneleriyle ilgilidir ki kendisi bir çok vakıf,cami ve hastane yaptırmış aynı zamanda şehirlerin alt yapılarıyla ilgilenmiş ve su yolları yaptırmıstır. Yaptığı somut işlere bakacak olursak Bağdat'ta kendi adına bir hastane yaptırmıştır. Bu hastanenin en büyük özelliklerinden biri o zamanın en ünlü ve en iyi doktorlarından olan Sinan bin Sabit'tir ki kendisi Baştabibtir. Aynı zamanda oğlu el-Müktedir adına da bir hastane yaptırmıştır(hastanelerin bütün masraflarını kendi ödemektedir). Mabed olarak ise yine Bağdad'a Katiatü'd Dakik Camii'ni yaptırmıştır. Çeşitli vakıflar kurmuş ve hayırlar yapmıştır ama en önemlileri Mekke ve Medine'ye yaptığı yardımlar Mescid'i Aksa ve Mescid'i Haram'ın bütün tamirini ihtiyacını onun görmesidir.

   Dördüncü bölüm bence bu kitabın en önemli bölümüdür ki bütün kırılma anları bu bölümde hayat bulmuştur. Bu bölüm Şağab Hatun'un idari,yönetimsel,siyasi,ekonomik,teknik ve politik meselelerini içeren bölümdür. Bölüme başlarken vezirleriyle başlamış el-Hasibi'den Ali bin İsa'dan bahsedilmiştir. El-Hasibi Semmel Hanım'ın hizmetinde bulunmu daha önceleri.Sonrasında Semmel Hanım'ın tavsiyesiyle Şağab Hatun'un müsteşarlığına yükselmiş en sonunda da vezir olmuştur. Fakat müsteşarlıkta gösterdiği başarıyı burada gösterememiş el-Müktedir tarafından azledilip yerine Ali bin İsa getirilmiştir.Ali bin İsa ise Ümmü Musa ile arasında geçen münakaşadan dolayı tanınmış onunda sonu o yüzden olmuştur.Gelelim dördüncü bölümün en önemli olaylarından birine-belkide en önemli olayına- Karmatiler. En başta küçük bir topluluk olarak başlayıp hicreti örnek alıp göçetmiş amaçları bir nevi komunizm olan yağmacı arap topluluğudur. Topluluk demek biraz küçümsemek olur çünkü zamanında Karmatiler adında bir de devlet kurmuşlardır.Amaçları yayılmaktır ki bunun uğruna binlerce müslümanı katletmişlerdir. Bağdat sınırlarına kadar gelmişler ve el-Müktedir'e savaş açmışlardır. El-Müktedir zor duruma düşünce anasından yardım istemiş anası varını yoğunu ortaya koymuş ve sonunda Karmatileri sınırdan defetmeyi başarmışlardır.  Sonraki süreçte Munis el-Hadim adında bir komutan darbe girişiminde bulunmuş bu darbe yağma olarak kalsada sonrasında el-Müktedirin tedbirsisce hareketleri sonucunda halifenin yani el-Müktedır'in ölümü ile sonuçlanmıştır. Yeni halife el-Kahirdir.-El-Kahir köt bir insandır- Şağap Hatun son olaylara ek olarak İstiska hastalığına yakalanır. El-Kahir Ana'yı sıkıştırır zulmeder itirafa zorlar ve çeşitli işkenceler eder. Vakıf mallarına el koyar. Sonraki sahifelerde El-Kahir hilafetten düşürülmüştür.

   Beşinci ve son bölüm Şağab Hatun hakkında tenkitler ve genel bilgilerden oluşmaktadır. Otuz yedi halife içinden yirmibeş yıl ve üzeri hilafette kalmış beş halifeden biri olmuştur. Bir çok hayır ve hasenatta bulunmuştur ve Türk-İslam tarihine adını altın harflerle kazmıştır. Allah ondan razı olsun.

(Yazar: Prof.Dr.Zekeriya Kitapçı, Yayın: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Yer-Yıl: İstanbul-1991

Sahife Sayısı:60)

Seyit Murat Erdoğan

KİTAP TAHLİLİ - PRENS- MACHİEVELLİ

NİCCOLO MACHİEVELLİ – PRENS

ÖNEMLİ GÖRDÜĞÜM NOKTALAR

  Bir kitap tahliline başlarken ilk başta yapılacak iş iyi bir giriş cümlesi ve yazarın biyografisinden küçük küçük kesitler vermek,kitabı yazan kişi hakkında insanları bilgilendirmektir. Bu yazıda da öyle yapalım. Niccolo Machievelli 3 Mayıs 1469'da Floransa'da doğdu. Doğduğu yıllarda İtalya'da Medivi Fransa'da VIII.Charles vardı ve Fransa İtalya'ya girmişti. Medici Kral'ın isteklerini kabul etmek zorunda kalmıştı.Machievellihem devletler arasında-özellikle Fransa'ya gidip gelmiştir.- hemde devlet işlerinde sürekli git gel yapmıştır. Yani bir diplomattır. 1513 yılında ''Prens'' i yazmaya başlar ve tamamlar. Prens yazarının ölmesinden ancak 4 yıl sonra yayımlanır.Bu yazımın amacı ise ''Prens'' kitabından madde madde önemli gördüğüm notları paylaşmaktır.

- Kitabın içeriğinde sürekli olarak merkezi hükümete, kiliseye larşı bir tutum sergilenmiştir. Bazı ülkelerde(Fransa,İngiltere) kitabın içeriği ahlakçıların saldırısına uğramıştır.

- Prens'in arka planını ise Rönesan İtalya'sı oluşturmaktadır. Da Vinci, Michelangelo çağdaşlarıdır.

- Machievelli'ye göre sadece geçmişe tutunan prens yıkılır. Bir prens tutumunu zaman göre uyarlamak zorundadır.

- Devlet özerktir. Başlı başına bir bilimdir. Kendine özgüdür.

- Geleneksel ahlak yerine laik etik önerir.

- Kilisede siyaset yapılmaz. Prens Hristiyanlık karşıtı bir kitap olarak görülmüştür.

- Bir prens ahlaksız,acımasız yöntemler kullanabilir. En çok tartışıldığı konu budur yazarın.

- Yazara göre erdem bir amaca göre uygun olan araçları kullanmadır.Bir diğer erdem tanımı ise başkalarının övgüsünü kazanan herşeydir.

- Machievelli erkeklik tanımı ise güç ve katılıktır.

- Bir devletin sürdürülürlüğünü devam ettirmesi için ele geçirdiği yerlerde yaşaması gerekir.Koloniler kurulur.

- Machievelli'ye göre ya insanı hoş tutacaksın , ya da yok edeceksin.

- İyi prens sadece şimdiki değil gelecekteki sorunuda düşünmelidir.

- Machievelli'Ye göre ele geçirilen devlet 3 şekilde elde tutulur.

1 Onları yıkmaktır. 2. kişisel olarak oraya oturmaktır. 3. vergi almaktır.

- Sağduyulu kişi her zaman büyük insanların yolundan gitmeli ve onları taklit etmelidir.

- Machievelli de ''talih'' kavramı çok önemlidir. Talih fırsata çevrilebilir. Yani birşeylere erişmek için bazı şeylerin oluşması gerekir. Örneğin Hz. Musa'nınKölelikten kurtulmak için İsrail halkını köle bulması gerekiyormuş.

- Kendi becerisiyle prens olan kişi zor ele geçirir fakat zor kaybeder.

- Başkalarının silahları ve talihle ele geçen prenslikler çabuk koruma bulur fakat istikrarsız ve belirsizdir.

- Devlet öz ordusunu kurmalıdır.

- Machievelli zamanı geldiğinde tarafın belli olmazsa sonucu yıkım olur der.

- Machievelli kader ve iradeyi kabul eder.

- İmtihana inanır.

Seyit Murat Erdoğan